អាថ៌កំបាំង

ប្រ​វ​ត្ដិ​សាស្ដ្រ​ខ្មែរ​ដែល​កូន​ខ្មែរ​មួយចំនួន​មិនដឹង​….​បាត់បង់​ទឹកដី​

​ដើមកំណើត​ខ្មែរ​ដំបូង ការ​ឡើងជា​មហានគរ និង ការធ្លាក់ចុះ​របស់​ខ្មែរ​“​ក្នុងសម័យ​ដែល​រុងរឿង​បំផុត ទឹកដី​ខ្មែរ​បាន​លាតសន្ធឹង​ទៅលើ​មួយ​ភាគ​ធំ​នៃ​អាស៊ីអាគ្នេយ៍​ដីគោក​។ ក្រៅពី​ប្រទេស​ខ្មែរ​បច្ចុប្បន្ន​ទឹកដី​កូសាំងស៊ីន​ទាំងមូល ផ្នែក​ខាងត្បូង និង កណ្តាល​នៃ​ប្រទេស​លាវ និង ផ្នែក​ខាងកើត​នៃ​ប្រទេស​ថៃ ក៏​ជា​របស់​ខ្មែរ​ដែរ​។ ហើយ​មានពេលខ្លះ​អំណាច​ខ្មែរ​បាន​លាតសន្ធឹង រហូតដល់​ជ្រោយ​ម៉ាឡាយូ និង ប្រទេស​ភូមា ថែមទៀត​។​”​ពីស​.​វ​ទី​១៣ ដល់ ១៩ ទឹកដី​ខ្មែរ​ត្រូវ​រួញ​បន្តិច​ម្តងៗ ដោយសារ​អំពើ​រុករាន​របស់​ជនជាតិ​សៀម និង ជនជាតិ​យួន ដែលមាន​បំណង​ចង់យក​ទន្លេមេគង្គ​ធ្វើជា​ព្រំដែន​រួម​របស់គេ​។ ដោយមាន​ការស្នើសុំ​ពី​សំណាក់​ស្តេច​ខ្មែរ ហើយ​ដែល​ស្រប​នឹង​ប្រយោជន៍​របស់គេ​ផង​នោះ បារាំង​បានធ្វើ​អន្តរាគមន៍​ចូលមកក្នុង​នយោបាយ​ខ្មែរ​ហើយ​ដោយ សារតែ​រឿង​នោះ ទើប​ជាតិខ្មែរ​យើង​ក៏​អាច​នៅ​គង់វង្ស​រហូតដល់​សព្វ​ថ្ងៃ ព្រមទាំង​អាច​ថែរក្សា​ទាំង​ទឹកដី ដែល​ខ្លួន​ធ្លាប់មាន​កាល​ពីស​.​វ​ទី​១៨​។ ប៉ុន្តែ​ជនជាតិខ្មែរ​រាប់លាន​នាក់ ត្រូវ​ឃ្លាតឆ្ងាយ​ពី​មាតុភូមិ​របស់ខ្លួន ហើយ​ត្រូវ​រស់នៅ​ក្រោម​ការគ្រប់គ្រង​របស់​ជនបរទេស​ដែល​យក​ទឹកដី​ខ្មែរ​ធ្វើជា​ទឹកដី​របស់គេ​។​សូមចុចទីនេះដើម្បីអានបន្ត...

តោះ​!! មក​ស្គាល់​ប្រវត្តិ​របស់​អ្នក​ម្តាយ​សប្បុរសធម៌​ទាំងអស់គ្នា​

សម្ដេច​កិ​តិ្ដ​ព្រឹទ្ធិ​បណ្ឌិត​ប៊ុនរ៉ានី ហ៊ុន សែន ភរិយា​បុរស​ខ្លាំង​កម្ពុជា••• កិ​តិ្ដ​ព្រឹទ្ធិ​បណ្ឌិត ប៊ុនរ៉ានី ហ៊ុន សែន ត្រូវបាន​គេ​សម្លឹង​មើលឃើញថា គឺជា​ដួង ផ្កាយ​មួយ​កំពុងតែ​រះ​ភ្លឺ​ចិញ្ចែង​នៅលើ​ប្រទេស​កម្ពុជា ឬ ត្រូវបាន​គេ​ហៅថា ជំទាវ​ទី​១​របស់​កម្ពុជា​។ សម្ដេច​កិ​តិ្ដ​ព្រឹទ្ធិ​បណ្ឌិត ប៊ុនរ៉ានី ហ៊ុនសែន ត្រូវបាន​គេ​គិតថា មិន​ត្រឹមតែ​ជា​ផ្កាយ ដែលមាន​ពន្លឺ​រស្មី​ដោយ​ខ្លួនឯង​នោះទេ​គឺ​ថែមទាំង​មានការ​ជះ​ពន្លឺ​បន្ថែម​ឲ្យ​ដោយ​ផ្កាយ​នៃ​សម្តេច​តេ​ជោ ហ៊ុនសែន​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ដ៏​មានអំណាច​ដែលជា​ស្វាមី​របស់គាត់​ទៀតផង​។​​គឺ​មនុស្ស​គ្រប់គ្នា​កំពុងតែ​ចាត់ទុកថា សម្ដេច​កិ​តិ្ដ​ព្រឹទ្ធិ​បណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន គឺជា​ស្ត្រី​ទី​១ ហើយក៏​ជា​វីរនារី ដែលមាន​ការលះបង់​យ៉ាង​ធំធេង និង ជួយផ្តល់​កម្លាំងចិត្ត​ឲ្យ​សម្តេច​តេ​ជោ ហ៊ុន សែន មានលទ្ធភាព​គ្រប់គ្រាន់​ក្នុងការ...

ប្រវត្តិ​តស៊ូ​ពី​កូន​កសិករ​ក្រីក្រ​ម្នាក់ រហូត​ក្លាយជា​ប្រធាន​សភាជាតិ របស់​សម្តេច​មហា​ចក្រី ហេង សំរិន​

សម្តេច​អគ្គ​មហា​ចក្រី ហេង សំរិន​ប្រធានរដ្ឋសភា​និង​កម្ពុជា​ដោយ នៃ​.​ប៉េ​ណា និង​ជីវិត​ពិត“​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ក៏ដូចជា​អន្តរជាតិ នរណា​ក៏​ស្គាល់ឈ្មោះ​សម្តេច​អគ្គ​មហា​ចក្រី ហេង សំរិន ដែរ ថា សម្តេច ហេង សំរិន គឺជា​ឥស្សរជន​ជាន់ខ្ពស់​នៃ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុ​ជាមួយ រូប ដែល​លោក​នៅ​កាន់តំណែង​កំពូលៗ​នេះ​តាំងពី​ឆ្នាំ​១៩៧៩ មកម្ល៉េះ​។ គេ​ឮឈ្មោះ និង រូប ថត​លោក តាំងពី​ចុងឆ្នាំ​១៩៧៨​មកម្ល៉េះ​តាម​វិទ្យុផ្សាយ សម្លេង​របស់​កង​ទ័ព​រណសិរ្ស​សាមគ្គី សង្គ្រោះ​ជាតិ​កម្ពុជា​រួមទាំង​ខិតប័ណ្ណ ដែល​គេ​បាន​ពីលើ​យន្តហោះ​។ កាល​គេ​ឃើញ​រូបថត ដំបូង​រូបលោក​តូច​ទាប​ល្អិត​ស្គម សម្បុរ​ខ្មៅ​ស​ស្រអែម​មើលទៅ លោក​ជា​កូន​ខ្មែរ​សុទ្ធ​។ ក្រោយ​ថ្ងៃ​៧ មករា ឆ្នាំ​១៩៧៩​ភ្លាម គេ​ឃើញ​លោក​នៅលើ​ទំព័រ​កាសែត និង​ប្រព័ន្ធ...

មិនធម្មតា​ទេ​! អ៊ីស្រាអែល ឬ​ជ្វី​ហ្វ​ប្រទេស​ធ្លាក់​ដល់​បាតដី​ហើយ តែ​បែរជា​អាច​ក្រោកឈរ​បាន​ព្រោះ​…

ជ្វី​ហ្វ ឬ អ៊ីស្រាអែល ជាតិ​សាសន៍​ដែល​ល្បី​ជាងគេ​លើ​ពិភពលោក ​តើ​ជាតិ​សាសន៍ ជ្វី​ស (Jewish)​មាន​ខួរក្បាល​ដូច​ម្ត៉េ​ចបានជា​ពួកគេ គឺជាជាតិ​សាសន៍​ដ៏​ខ្លាំងក្លា​មួយ​ក្នុង​លោក​? តាំងពី​រលាយ​បាត់បង់​ទឹកដី រហូតដល់​មាន​រដ្ឋ​ឯករាជ្យ​របស់ខ្លួន​ឡើងវិញ តាំងពី​ជា​អ្នក​ទប់ទល់​សង្គ្រាម រហូត ដល់​ក្លាយជា​អ្នក​ត្រូវបាន​សុំ​ចរចារ​ដើម្បី​សន្តិភាព​បញ្ចប់សង្គ្រាម​វិញ តាំងពី​ទឹកដី​ជា​ខ្សាច់​វាល​រហោស្ថានរហូត ដល់​ក្លាយជា​ប្រទេស​បៃតង​។ ជនជាតិ ជ្វី​ស ជា​ជាតិ​សាសន៍​ដែល​យើង​ត្រូវតែ​ហ៊ាន​ទទួលស្គាល់ថា ជា​ប្រទេស​ខ្លាំងក្លា​ប្រាកដ​មែន​។ បន្ទាប់ពី​ត្រូវបាន​និរទេស​ខ្លួន​ដោយ​ចក្រភព​រ៉ូម​នៅ​ឆ្នាំ ៧០ នៃ​គ​.​ស ប្រជាជន ជ្វី​ហ្វ បានធ្វើ​អន្តោប្រវេសន៍​ទៅកាន់​អឺរ៉ុប និង អាហ្វ្រិក​ខាងជើង​។ នៅក្នុង​ពាក់កណ្តាល​ដំបូង​នៃ​សតវត្សរ៍​ទី​២០ រលក​ធំ​នៃ​អន្តោប្រវេសន៍​របស់​សាសន៍​ជ្វី​ស បាន​ត្រឡប់​ទៅ​ស្រុក​អ៊ីស្រាអែល​ពី​បណ្តា​ប្រទេស​អារ៉ាប់ និង ពី​អឺរ៉ុប​។សូមចុចទីនេះដើម្បីអានបន្ត...​

កូន​ខ្មែរ​គួរ​ដឹង​! ប្រវត្តិ​នៃ​របាំ​អប្សរា អ្នកបង្កើត ជាមួយនឹង​តួអង្គ​អប្សរា​ដំបូងបង្អស់​ជា​អ្នកណា​?

សម្ដេចព្រះ​រាជបុត្រី​ព្រះរាម​រោ​ត្ត​ម បុ​ប្ជា​ទេវី​តួឯក​អ​ប្សា​រា​ដំបូង​គេ និង​ប្រភព​ដំបូង​នៃ​របាំ​អប្សរា​សម្ដេចព្រះរាម​ន​រោ​ត្ដម បុ​ប្ជា​ទេវី ត្រូវបាន​ប្រជារាស្ដ្រ​ទូទៅ​ស្គាល់​ព្រះនាម និង ព្រះភ័ក្ដ្រ​របស់​ព្រះអង្គ​យ៉ាងច្បាស់​ទៅហើយ​។ នោះ​គ្រប់ៗ​គ្នា​បានដឹងថា ព្រះអង្គ​គឺជា​ព្រះរាជ​បុត្រី​ច្បង​របស់​ព្រះករុណា​ព្រះបាទ​សម្ដេចព្រះ​ន​រោ​ត្ដម សីហនុ អតីតព្រះមហាក្សត្រ​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​ជាមួយនឹង​អ្នក​ម្នាង ផាត់ កា​ញ៉ុ​ល​។ សម្ដេចព្រះរាម​ន​រោ​ត្ដម បុ​ប្ជា​ទេវី នៅមាន​ព្រះអនុជ​បង្កើត​មួយអង្គ​ទៀត គឺ​សម្ដេចក្រុមព្រះ​ន​រោ​ត្ដម រណឫទ្ធិ អតីត​ប្រធាន​គណបក្ស ហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិច និង ជា​អតីត​ប្រធានរដ្ឋសភាជាតិ​។ ​ទោះបីជា​សម្ដេចព្រះរាម បុ​ប្ជា​ទេវី មាន​ភាពល្បីល្បាញ ហើយ​ព្រះអនុជ​របស់​ទ្រង់ គឺ​សម្ដេចក្រុមព្រះ​ន​រោ​ត្ដម រណឫទ្ធិ ធ្លាប់​ប្រឡូក​យ៉ាង​ពេញទំហឹង​ក្នុង​ឆាកនយោបាយ​កន្លងមក​ក៏ដោយ ក៏​ព្រះអង្គ​ហាក់ដូចជា​នៅ​ឆ្ងាយ​ពី​នយោបាយ​មិន​ដូច​ព្រះអនុជ​របស់​ទ្រង់​ដែរ​។ សម្ដេចព្រះរាម​មាន​និស្ស័យ​ច្រើនតែ​ទៅលើ​ផ្នែក​វប្បធម៌ និង សិល្បៈ​ពិសេស​ជារឿយៗ​គឺ​ឃើញ​ព្រះអង្គ​យាង​ជាប់​នឹង​ភារកិច្ច​ពិធីការ​របស់​ព្រះមហាក្សត្រ​ទៅវិញ​។​ពិតណាស់ ជំនាញ...

ដំណើរ​ជីវិត​ដ៏​សែន​ជូរចត់​របស់​សម្តេច​ពិជ័យ​សេនា ទៀ បាញ់

ទៀ បាញ់ បង្ហាញ​ជីវិត​ឈឺចាប់ ​ការលើកឡើង​នូវ​ចំណងជើង​បែបនេះ ត្រូវបាន​គេ​គិតថា អ្នកនិពន្ធ​សៀវភៅ​នេះ​ចង់​ទាក់ទាញ​ចិត្ត​អ្នកអាន​អំពី​ឈ្មោះ ’’​បាញ់​’’ ដ៏​ចម្លែក​ថា តើ​ហេតុអ្វី​ក៏​រដ្ឋមន្ត្រី​ការពារ​ប្រទេស​ខ្មែរ​រូបនេះ​ដាក់ឈ្មោះ ‘’​ទៀ បាញ់ ‘’ ហើយ​រឿង​ចម្លែក​ដែល​ប្រជាជន​ខ្មែរ​ងឿងឆ្ងល់​ពី​យូរ​មកហើយ​ទៀត​នោះ​ថា តើ​ហេតុអ្វី​បានជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងការពារជាតិ​របស់​កម្ពុជា​និយាយ​សំនៀង​ខ្មែរ​មិន​ច្បាស់​។ ពោលគឺ​និយាយ​សំនៀង​ប៉ាយ​ឡាំ​របៀប​សំនៀង​ថៃ តើ​លោក​ជា​ជនជាតិ​ថៃ​ឬ​?​។ ទាក់ទិន​ទៅនឹង​ឈ្មោះ​នេះ បើ​យោងតាម​ខ្លឹមសារ​ក្នុង​សៀវភៅ​នេះ អាច​ឲ្យ​គេ​យល់បាន​ថា ឈ្មោះ​នេះ​មិនមែន​មានន័យថា រូបលោក​នៅ​ពី​តូច​ទាមទារ​ឪពុកម្តាយ​ដើម្បី​បាញ់​អ្វីមួយ​នោះទេ​។ ពោលគឺ​’’​បាញ់​’’ នេះ មាន​ជាប់​បាក់​ព័ន្ធ​ទៅនឹង​ឆាកជីវិត​តស៊ូ​ដ៏​កំសត់ និង ពោរពេញ​ទៅដោយ​ភាពគ្រោះថ្នាក់​បំផុត​។ ហើយ​រូបលោក​បាន​ជួប​ជីវិត​ដ៏​កំសត់ និង ពោរពេញ​ទៅដោយ​ភាពគ្រោះថ្នាក់​បំផុត​។​”រូបភាព​ក្នុង​ខ្សែភាពយន្ត​ស្តីអំពី​ប្រវត្តិ​សម្តេច​ពិជ័យ​សេនា ទៀ បាញ់​សូមចុចទីនេះដើម្បីអានបន្ត...

ស្រី្ត​ក្លាហាន​ចរចារ​ស្វែងរក​សន្តិភាពជូនជាតិ​ជាមួយ​ស​ម្តេច​ព្រះ​នរោត្តម​សីហនុ និង​សម្តេច ហ៊ុន សែន​

វេជ្ជបណ្ឌិត ពុង ឈី​វ​កេក ម្ចាស់​តុ​សន្តិភាព​សីហនុ​-​ហ៊ុន សែន​ការសន្ទនា​នយោបាយ ជា​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​មួយ​បានចាប់ផ្ដើម​កាលពី ថ្ងៃទី​២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ​១៩៨៧ រវាង​អ្នកនយោបាយ កំពូល​២​រូប គឺ​សម្តេចឪ ព្រះ​នរោត្តម សីហនុ និង សម្តេច ហ៊ុន សែន អតីត​ប្រមុខ​ការទូត​កម្ពុជា​ក្នុង​ទសវត្សរ៍​ទី​៨០​។ ជា​បន្តបន្ទាប់ ការសន្ទនា​នោះបាន​ឈាន​មកដល់​កិច្ចព្រមព្រៀង​នៃ​ទីក្រុង​ប៉ារីស រវាង​ភាគី​ជម្លោះ​ទាំងអស់​នៅ​កម្ពុ​ជានា​ថ្ងៃទី​២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ​១៩៩១​។​​ទីបំផុត​ការបោះឆ្នោត​ដោយ​សេរី និង យុត្តិធម៌​មួយ​ត្រូវបាន​ប្រព្រឹត្តឡើង​នៅ​ទឹកដី​កម្ពុជា​ក្រោម​ការឧបត្ថម្ភ​ពី​អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNTAC) នៅ​ឆ្នាំ ១៩៩៣​។​​ផ្លែផ្កា​សន្តិភាព​នេះ​មានការ​ចូលរួម​មួយចំណែក​ធំ​ពី​លោកស្រី​វេជ្ជបណ្ឌិត ពុង ឈី​វ​កេក ប្រធាន​អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស​លីកាដូ​។ តើ​លោកស្រី​ជា​នរណា​?សូមចុចទីនេះដើម្បីអានបន្ត...​

វីរបុរស​នៃ​ប្រទេស​វៀតណាម ប្រាប់​ពី​យុទ្ធសាស្ត្រ​ដើម្បី​ក្លាយជា​មេដឹកនាំ​ដ៏​ឆ្នើម​។​

វគ្គ​១៖ ហូ ជី​មិញ និង យុទ្ធសាស្ដ្រ​កសាង​កម្លាំង​ពី​បាត​ដៃទទេ​​តើ​ហូ ជី​ម៉ិ​ញ ជា​អ្នកណា មាន​ចំណុចខ្លាំង​អ្វីខ្លះ​បាន បាន​ក្លាយជា​មេដឹកនាំ​កុ​មុយ​នី​ស​វៀតណាម​វាយ​ឈ្នះ​បារាំង អាមេរិក បង្រួប​វៀតណាម​ទាំងពីរ ប៉ុនប៉ង​គ្រប់គ្រង​ឥណ្ឌូចិន​?​លោក​ជា​វីរបុរស​នៅក្នុង​បេះដូង​របស់​ប្រជាជន​វៀតណាម ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ ប្រជាពលរដ្ឋ​កោតសរសើរ​អំពី​ការដឹកនាំ​ដ៏​វៃឆ្លាត​របស់លោក មិនតែប៉ុណ្ណោះ ហូ ជី​មិញ បានផ្តល់​ទស្សនៈ​ណែនាំ​ដល់​អ្នកបំរើ​ការ​ក្នុង​រាជការ​ទាំងឡាយ និង​ប្រជាជន​ខ្លួន​បាន​យ៉ាង​ល្អ ជាពិសេស​តិច​និ​ច​ក្នុង​ការដឹកនាំ​ប្រទេស​របស់ លោក​គឺមាន​ការច្បាស់​លាស់​ណាស់​។ តើ​កត្តា​អ្វីខ្លះ ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ ហូ ជី​មិញ មានឈ្មោះ​ល្បី​ដល់​សព្វថ្ងៃនេះ​?សូមចុចទីនេះដើម្បីអានបន្ត...​​

ឆ្នាំ​២០២០​ជា​ឆ្នាំ​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រទេស​ជុំវិញ​ពិភពលោក​ជួប​ទុក្ខព្រួយ ចុះ​វិបត្តិ​សេដ្ឋកិច្ច​នឹង​ទៅជា​យ៉ាងណា​?​

​ ​វិបត្ដិ​សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក​ឆ្នាំ​២០២០ ដូច​វិបត្ដិ​ឆ្នាំ​១៩២៩ ដែរឬទេ​? ​អគ្គលេខាធិការ អ​.​ស​.​ប ព្រមាន​ថា​: វិបត្ដិ​សេដ្ឋកិច្ច​អាចមាន​វិបត្ដិ​សង្គម ជម្លោះ​អន្ដរជាតិ សង្គ្រាម​ហិង្សា​សម្លាប់​គ្នា​។​ប្រទេស​ទាំងឡាយ​នៅលើ​ពិភពលោក កំពុងតែ​ព្រួយបារម្ភ​យ៉ាងខ្លាំង មិន​ត្រឹមតែ​ការឆ្លង​នៃ​វីរុស COVID-19 នោះទេ​ការប្រយុទ្ធប្រឆាំង​យ៉ាង​ប្ដូរផ្ដាច់​ក្នុងការ​ចំណាយ ដើម្បី​ទប់ទល់​ជំងឺ​នេះ ពិភពលោក​ចំណាយ​ថវិកា​រាប់​កោដ​ដុល្លារ​គឺជា​គ្រោះ​មួយ​។ តែ​គ្រោះ​បន្ដទៀត​នោះ ធនាគារពិភពលោក​ព្យាករណ៍​ថា ពិភពលោក​នឹង​អាចមាន​វិបត្ដិ​សេដ្ឋកិច្ច​ធំ​មួយ​កើនឡើង​តាម​ក្រោយ​ផងដែរ​។ ហើយ​វិបត្ដិ​សេដ្ឋកិច្ច​នេះ​វា​អាច​អូសបន្លាយ​ពេលវេលា​យូរ ឬ ឆាប់​គឺ​វា​អាស្រ័យទៅលើ​ថា តើ​រដ្ឋាភិបាល និង ប្រជាពលរដ្ឋ​លើ​ពិភពលោក មានការ​ប្ដេជ្ញា​ចិ​ត្ដ​ស្រុះគ្នា​ដើម្បី​ទប់ស្កាត់​វា​បានល្អ ឬ មានការ​ធ្វេសប្រហែស​កំ​រិត​ណា​? ​យ៉ាងណាមិញ លោក អង់​តូ​នី​ញ៉ូ ហ្គូ​ត​ទែស អគ្គលេខាធិការ​អង្គការសហប្រជាជាតិ បាន​ព្រមាន​ថា...

ព្រះ​នាង​កំពូល​សម្រស់​នៃ​ប្រទេស​អេ​ហ្ស៊ី​ប​

ព្រះ​នាង​ក្លេ​អូ​ប៉ារ (Cleopare) រាជ​នី មន្ត​ស្នេហ៍​របស់​រ៉ូ​ម៉ាំង ​ព្រះ​នាង​ត្រូវបាន​អ្នក​ចម្បាំង​រ៉ូ​មុំ​ា​ង ដ៏​ល្បីល្បាញ​ពី​រូប​កាលពី​ជំនាន់​នោះ ស្រឡាញ់​យ៉ាង​ឆ្កួត​វង្វេងអស់​ជាង​២០ សតវត្សរ៍​មកហើយ ដែល​រាជ​នី​នៃ​ប្រទេស​អេ​ហ្ស៊ី​ប​មួយអង្គ​នោះ ត្រូវបាន​សៀវភៅ​ទាំងឡាយ​បញ្ជាក់​រៀបរាប់ថា ជា​ស្ត្រី​ដ៏​មាន​មន្ត​ស្នេហ៍​បំផុត​។ ក៏ប៉ុន្តែ​នៅក្នុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​វិញ ព្រះ​នាង​ក្លេ​អូ​ប៉ារ ពុំបាន​បន្សល់ទុក​អ្វី​ក្រៅ​អំពី​ស្រមោល​រូបភាព​ដ៏​ស្រពេចស្រពិល វង់​ភក្ត្រ​ដ៏​ស្រស់​ផូរផង់ និង ទាក់ទាញ​បំផុត​របស់​ព្រះ​នាង​ខ្លះៗ​តែប៉ុណ្ណោះ​។ចំណែក​ក្រោយៗ​មកទៀត ពី​សតវត្សរ៍​មួយ អ្នកនិពន្ធ​ទាំងឡាយ​ក៏​មិន​ភ្លេច​សរសេរ​រៀបរាប់​អំពី​ព្រះ​នាង ហើយ​សៀវភៅ​តាម​បែបផែន​រឿងព្រេង ក៏​ត្រូវបាន​បោះពុម្ពផ្សាយ​ជា​បន្តបន្ទាប់ ទាំង​កវីនិពន្ធ​ទាំង​វិចិត្រករ ពួកគេ​តែង តែ​ចាត់ទុក​ព្រះ​នាង​ជា​រូបភាព​អមតៈ​ដែល​មិនអាច​ខ្វះ​បាន​។ ការរៀបរាប់​ដែល​អាច​ចាត់ទុកជា​បានការ​នោះ គឺ​ការនិទាន​របស់លោក Plutarque កវី​ជនជាតិ​ក្រិច ដែល​បានរស់នៅ​ក្រោយ​ជំនាន់​របស់​ព្រះ​នាង​បន្តិច ផ្អែក​តាម​ការនិទានរ​បស់​កវី​ម្នាក់​នោះ​ព្រះ​នាង​ក្លេ​អូ​ប៉ាត ហាក់ដូចជា​រស់​រវើក​ឡើងវិញ​ជា​រៀងរហូត​។ នៅពេលនេះ​ដល់​វេន​ដែល​លោកអ្នក​ចង់​ស្រមើស្រមៃ​បាន​តាម​ត្រូវការ ជាពិសេស​ទ្រង់ទ្រាយ​របស់​ច្រមុះ​ព្រះ​នាង ដែល​ល្បីល្បាញ​ថា​ស្រួច...