ស្របពេលដែលលោក Sir Edmund Hillary ត្រូវបានគេស្គាល់ច្បាស់ថា ជាមនុស្សលើកដំបូងគេ បានឡើងដល់កំពូលភ្នំ Everest នោះ លោកត្រូវបានអមដំណើរដោយអ្នកមគ្គុទេសជនភាគតិច Sherpa របស់គាត់ គឺលោក Tenzing Norgay ។ ដោយគ្មានជំនួយពីក្រុមមគ្គុទេសជនភាគតិច Sherpaរបស់នេប៉ាល់ទេនោះ ការធ្វើដំណើរផ្សងព្រេងតិចតួចបំផុត អាចឡើងទៅដល់កំពូលភ្នំហេមពាន្ត ដូចជាភ្នំ Everest ។
ជនភាគតិច Sherpa បានរស់នៅលើជួរភ្នំរយៈកម្ពស់ខ្ពស់ៗរបស់ប្រទេសនេប៉ាល់អស់រយៈពេលរាប់ម៉ឺនឆ្នាំមកហើយ ហើយពួកគេមាននូវសមត្ថភាពហួសពីនិស្ស័យមនុស្ស ដើម្បីទប់ទល់នឹងជម្ងឺបង្កឡើងដោយសាររយៈកម្ពស់ខ្ពស់ ជាហេតុធ្វើឲ្យពួកគេក្លាយជាអ្នកមគ្គុទេសដ៏ល្អប្រសើរបំផុតសម្រាប់អ្នកមានមកពីលោកខាងលិច ដែលធ្វើដំណើរមកកាន់ភ្នំ Everest ដើម្បីរកអ្វីប្លែក បើទោះជាពួកគេដឹងថា មានអ្នកឡើងភ្នំនេះមិនតិចនោះទេ ដែលបានស្លាប់បន្សល់ទុកឆ្អឹងពួកគេចោលនៅលើភ្នំដោយសារតែការធ្លាក់ពីលើភ្នំ ឬជួបឧប្បត្តិហេតុបាក់ផ្ទាំងព្រិល ឬផ្ទាំងទឹកកកនោះ។
អស់រយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍មកហើយ ដែលគេដឹងច្បាស់ថាជនភាគតិច Sherpa មានសមត្ថភាពល្អបំផុតសម្រាប់ការរស់នៅលើរយៈកម្ពស់ខ្ពស់ ប៉ុន្តែយន្តការពិតប្រាកដសម្រាប់ភាពថ្នឹកនឹងស្ថានភាពភូមិសាស្ត្របែបនេះ នៅតែស្ថិតនៅក្នុងភាពអាថ៌កំបាំងដដែល។
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ ដឹកនាំដោយសាកលវិទ្យាល័យ Cambridge បានព្យាយាមស្រាវចម្ងល់ជុំវិញអាថ៌កំបាំងមួយនេះ ហើយពួកគេបានព្យាយាមឡើងលើភ្នំ Everest ហើយពួកគេបានវិចខ្ចប់ថ្នាំពេទ្យ និងសម្ភារទៅជាមួយពួកគេ ប៉ុន្តែអ្នកដែលត្រូវលីយករបស់ទាំងអស់នេះទៅជាមួយគឺ ជនភាគតិច Sherpas នេះឯង ទោះបីជាស្ថានភាពឡើងភ្នំចោទ ក្រោមអាកាសធាតុត្រជាក់ខ្លាំងបែបណាក្តី។
នៅតាមផ្លូវ ឈាម និងគំរូសាច់ដុំរបស់អ្នកឡើងភ្នំ និងជនភាគតិច Sherpas ត្រូវបានយកមកពិនិត្យដូចគ្នា។ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ បានរកឃើញកោសិកា Mitochondria គឺកោសិកោតូច Organelles ដែលបង្កើតបានជាថាមពលនៅក្នុងកោសិកា ហើយវាមានប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់បំផុតលើដំណើរការជំរុញអុកហ្ស៊ីសែន និង ATP ដែលជាប្រភពថាមពលរំលាយអាហារដ៏សំខាន់មួយនៅក្នុងសារពាង្គកាយមនុស្ស៕ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រស្រាយអាថ៌កំបាំងថាមពលពិសេសរបស់ជនភាគតិច Sherpa
ស្របពេលដែលលោក Sir Edmund Hillary ត្រូវបានគេស្គាល់ច្បាស់ថា ជាមនុស្សលើកដំបូងគេ បានឡើងដល់កំពូលភ្នំ Everest នោះ លោកត្រូវបានអមដំណើរដោយអ្នកមគ្គុទេសជនភាគតិច Sherpa របស់គាត់ គឺលោក Tenzing Norgay ។ ដោយគ្មានជំនួយពីក្រុមមគ្គុទេសជនភាគតិច Sherpaរបស់នេប៉ាល់ទេនោះ ការធ្វើដំណើរផ្សងព្រេងតិចតួចបំផុត អាចឡើងទៅដល់កំពូលភ្នំហេមពាន្ត ដូចជាភ្នំ Everest ។
ជនភាគតិច Sherpa បានរស់នៅលើជួរភ្នំរយៈកម្ពស់ខ្ពស់ៗរបស់ប្រទេសនេប៉ាល់អស់រយៈពេលរាប់ម៉ឺនឆ្នាំមកហើយ ហើយពួកគេមាននូវសមត្ថភាពហួសពីនិស្ស័យមនុស្ស ដើម្បីទប់ទល់នឹងជម្ងឺបង្កឡើងដោយសាររយៈកម្ពស់ខ្ពស់ ជាហេតុធ្វើឲ្យពួកគេក្លាយជាអ្នកមគ្គុទេសដ៏ល្អប្រសើរបំផុតសម្រាប់អ្នកមានមកពីលោកខាងលិច ដែលធ្វើដំណើរមកកាន់ភ្នំ Everest ដើម្បីរកអ្វីប្លែក បើទោះជាពួកគេដឹងថា មានអ្នកឡើងភ្នំនេះមិនតិចនោះទេ ដែលបានស្លាប់បន្សល់ទុកឆ្អឹងពួកគេចោលនៅលើភ្នំដោយសារតែការធ្លាក់ពីលើភ្នំ ឬជួបឧប្បត្តិហេតុបាក់ផ្ទាំងព្រិល ឬផ្ទាំងទឹកកកនោះ។
អស់រយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍មកហើយ ដែលគេដឹងច្បាស់ថាជនភាគតិច Sherpa មានសមត្ថភាពល្អបំផុតសម្រាប់ការរស់នៅលើរយៈកម្ពស់ខ្ពស់ ប៉ុន្តែយន្តការពិតប្រាកដសម្រាប់ភាពថ្នឹកនឹងស្ថានភាពភូមិសាស្ត្របែបនេះ នៅតែស្ថិតនៅក្នុងភាពអាថ៌កំបាំងដដែល។
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ ដឹកនាំដោយសាកលវិទ្យាល័យ Cambridge បានព្យាយាមស្រាវចម្ងល់ជុំវិញអាថ៌កំបាំងមួយនេះ ហើយពួកគេបានព្យាយាមឡើងលើភ្នំ Everest ហើយពួកគេបានវិចខ្ចប់ថ្នាំពេទ្យ និងសម្ភារទៅជាមួយពួកគេ ប៉ុន្តែអ្នកដែលត្រូវលីយករបស់ទាំងអស់នេះទៅជាមួយគឺ ជនភាគតិច Sherpas នេះឯង ទោះបីជាស្ថានភាពឡើងភ្នំចោទ ក្រោមអាកាសធាតុត្រជាក់ខ្លាំងបែបណាក្តី។
នៅតាមផ្លូវ ឈាម និងគំរូសាច់ដុំរបស់អ្នកឡើងភ្នំ និងជនភាគតិច Sherpas ត្រូវបានយកមកពិនិត្យដូចគ្នា។ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ បានរកឃើញកោសិកា Mitochondria គឺកោសិកោតូច Organelles ដែលបង្កើតបានជាថាមពលនៅក្នុងកោសិកា ហើយវាមានប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់បំផុតលើដំណើរការជំរុញអុកហ្ស៊ីសែន និង ATP ដែលជាប្រភពថាមពលរំលាយអាហារដ៏សំខាន់មួយនៅក្នុងសារពាង្គកាយមនុស្ស៕
