រដ្ឋធានីញូវដេលី៖ ស្របពេលស្ថានការណ៍កាន់តែមានភាពតានតឹងឡើង រវាងរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង និង ក្រុងតៃប៉ិ នោះ ឥណ្ឌា បានចេញមុខមក ទទួលស្គាល់ដ៏កម្រមួយ អំពីការរៀបចំធ្វើសង្គ្រាមរបស់ចិន នៅច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់។
សារព័ត៌មាន The Guardian បានចេញផ្សាយ កាលពីព្រឹក ថ្ងៃអង្គារ ទី៣០ ខែសីហា ថា ឥណ្ឌា តែងតែរក្សានូវភាពស្ងប់ស្ងាត់ ជុំវិញសកម្មភាពយោធារបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង ទៅលើតៃវ៉ាន់។ ប៉ុន្ដែរដ្ឋាភិបាលក្រុងញូវដេលី ជាលើកទី១ បានចោទប្រកាន់ចិន ខណៈមានភាពតានតឹងកើនឡើង ជុំវិញនាវាតាមដានផ្កាយរណបរបស់ចិន ប្រភេទ យួន វ៉ាង ៥ (Yuan Wang 5) ចូលចត នៅកំពង់ផែហាមបានតូតា (Hambantota) ស្ថិតនៅភាគខាងត្បូង ស្រីលង្កា។
ឥណ្ឌា បានចោទប្រកាន់ចិន អំពី«ការធ្វើយោធូបនីយកម្ម នៅច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់»។ សង្គ្រាមពាក្យសម្តី រវាងក្រុងញូវដេលី និង ក្រុងប៉េកាំង កាន់តែខ្លាំងឡើង ក្រោយពេលនាវាយោធាចិនចូលចត នៅកំពង់ផែស្រីលង្កាដ៏ចម្រូងចម្រាសមួយនេះ។
ការចោទប្រកាន់នេះ បានយោងទៅលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ចេញដោយគណៈកម្មការជាន់ខ្ពស់ឥណ្ឌា ប្រចាំនៅប្រទេសស្រីលង្កា កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ហើយត្រូវបានគេរាយការណ៍ថា ជាលើកដំបូង ដែលរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌា បានប្រើប្រាស់ការពណ៌នា និង អន្តរាគមន៍ដ៏កម្រមួយ លើបញ្ហាឆ្លងច្រកសមុទ្រ ខណៈឥណ្ឌាកំពុងប្រឈមមុខនឹងភាពតានតឹង ដោយខ្លួនឯង លើបញ្ហាព្រំដែនជាមួយប្រទេសចិន។
សារព័ត៌មានឥណ្ឌា The Hindu បានរាយការណ៍ថា គណៈកម្មការជាន់ខ្ពស់ នៃប្រទេសឥណ្ឌា ប្រចាំនៅរដ្ឋធានីកូឡុំបូ (Colombo) ប្រទេសស្រីលង្កា បានសរសេរ នៅលើបណ្ដញសង្គមធ្វីធើរ ជាបន្ដបន្ទាប់ ឆ្លើយតបទៅនឹងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ជាលាយលក្ខណ៍អក្សររបស់ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិន ប្រចាំនៅប្រទេសស្រីលង្កា ដោយបានចោទប្រកាន់មកលើឥណ្ឌា ថា ក្រុងញូវដេលី បានជ្រៀតជ្រែកចូល នៅក្នុងកិច្ចការរបស់ស្រីលង្កា។
គណៈកម្មការជាន់ខ្ពស់ឥណ្ឌា បានរិះគន់ចំពោះការអត្ថាធិប្បាយរបស់ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិន ថា ជាការរំលោភបំពាន លើសីលធម៌ការទូត ជាមូលដ្ឋាន និង អាចជាចរិតផ្ទាល់ខ្លួន ឬឆ្លុះបញ្ចាំង អំពីអាកប្បកិរិយាជាតិនិយមធំជាង។ ជាមួយគ្នានេះ គណៈកម្មការជាន់ខ្ពស់ឥណ្ឌា បានទទួលស្គាល់ អំពីទំនាក់ទំនង រវាងការធ្វើយោធូបនីយកម្មរបស់ក្រុងប៉េកាំង ទៅលើច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ ជាមួយនឹងការចាត់ទុកកំពង់ផែ សម្រាប់នាវាតាមដានផ្កាយរណមរបស់ចិន Yuan Wang 5 ស្ថិតក្នុងប្រទេសស្រីលង្កា ក្លាយជាបញ្ហាផ្សេងៗទៀត»។
ក្រោយការធ្វើសមយុទ្ធយោធារបស់ចិន ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានសភាសហរដ្ឋអាមេរិក លោកស្រី Nancy Pelosi មកកាន់កោះតៃវ៉ាន់ កាលពីថ្ងៃទី២ ខែសីហា នោះ លោក អារីនដាម បាគឈី (Arindam Bagchi) អ្នកនាំពាក្យ ក្រសួងការបរទេសឥណ្ឌា បានបញ្ជាក់ ថា «យើងជំរុញឱ្យមានការអត់ធ្មត់ ចៀសវាងសកម្មភាពឯកតោភាគី សម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន ការបន្ថយភាពតានតឹង និង ការខិតខំប្រឹងប្រែង ដើម្បីរក្សាសន្តិភាព និង ស្ថិរភាពក្នុងតំបន់»។
ឥណ្ឌា តែងតែអនុវត្តតាម«គោលនយោបាយចិនតែមួយ»របស់ក្រុងញូវដេលី ចាប់តាំងពីប្រទេសអាស៊ីខាងត្បូងមួយនេះ បានទទួលស្គាល់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៤៩ រហូតមក។ ក្រៅពីកើតជម្លោះជាមួយគ្នា នៅក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៩៦២នោះ ប្រទេស ដែលមានប្រជាជនច្រើនជាងគេបំផុត នៅលើពិភពលោក ទាំង២នេះ ធ្លាប់ប៉ះទង្គិចគ្នាយ៉ាងបង្ហូរឈាម នៅជិតព្រំដែនភ្នំហិមពាន នៅក្នុងឆ្នាំ២០២០ ដោយបានបណ្តាលឱ្យកងទ័ពទាំងសងខាង ស្លាប់ និង របួស ជាច្រើននាក់៕
សារព័ត៌មាន The Guardian បានចេញផ្សាយ កាលពីព្រឹក ថ្ងៃអង្គារ ទី៣០ ខែសីហា ថា ឥណ្ឌា តែងតែរក្សានូវភាពស្ងប់ស្ងាត់ ជុំវិញសកម្មភាពយោធារបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង ទៅលើតៃវ៉ាន់។ ប៉ុន្ដែរដ្ឋាភិបាលក្រុងញូវដេលី ជាលើកទី១ បានចោទប្រកាន់ចិន ខណៈមានភាពតានតឹងកើនឡើង ជុំវិញនាវាតាមដានផ្កាយរណបរបស់ចិន ប្រភេទ យួន វ៉ាង ៥ (Yuan Wang 5) ចូលចត នៅកំពង់ផែហាមបានតូតា (Hambantota) ស្ថិតនៅភាគខាងត្បូង ស្រីលង្កា។
ឥណ្ឌា បានចោទប្រកាន់ចិន អំពី«ការធ្វើយោធូបនីយកម្ម នៅច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់»។ សង្គ្រាមពាក្យសម្តី រវាងក្រុងញូវដេលី និង ក្រុងប៉េកាំង កាន់តែខ្លាំងឡើង ក្រោយពេលនាវាយោធាចិនចូលចត នៅកំពង់ផែស្រីលង្កាដ៏ចម្រូងចម្រាសមួយនេះ។
ការចោទប្រកាន់នេះ បានយោងទៅលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ចេញដោយគណៈកម្មការជាន់ខ្ពស់ឥណ្ឌា ប្រចាំនៅប្រទេសស្រីលង្កា កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ហើយត្រូវបានគេរាយការណ៍ថា ជាលើកដំបូង ដែលរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌា បានប្រើប្រាស់ការពណ៌នា និង អន្តរាគមន៍ដ៏កម្រមួយ លើបញ្ហាឆ្លងច្រកសមុទ្រ ខណៈឥណ្ឌាកំពុងប្រឈមមុខនឹងភាពតានតឹង ដោយខ្លួនឯង លើបញ្ហាព្រំដែនជាមួយប្រទេសចិន។
សារព័ត៌មានឥណ្ឌា The Hindu បានរាយការណ៍ថា គណៈកម្មការជាន់ខ្ពស់ នៃប្រទេសឥណ្ឌា ប្រចាំនៅរដ្ឋធានីកូឡុំបូ (Colombo) ប្រទេសស្រីលង្កា បានសរសេរ នៅលើបណ្ដញសង្គមធ្វីធើរ ជាបន្ដបន្ទាប់ ឆ្លើយតបទៅនឹងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ជាលាយលក្ខណ៍អក្សររបស់ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិន ប្រចាំនៅប្រទេសស្រីលង្កា ដោយបានចោទប្រកាន់មកលើឥណ្ឌា ថា ក្រុងញូវដេលី បានជ្រៀតជ្រែកចូល នៅក្នុងកិច្ចការរបស់ស្រីលង្កា។
គណៈកម្មការជាន់ខ្ពស់ឥណ្ឌា បានរិះគន់ចំពោះការអត្ថាធិប្បាយរបស់ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិន ថា ជាការរំលោភបំពាន លើសីលធម៌ការទូត ជាមូលដ្ឋាន និង អាចជាចរិតផ្ទាល់ខ្លួន ឬឆ្លុះបញ្ចាំង អំពីអាកប្បកិរិយាជាតិនិយមធំជាង។ ជាមួយគ្នានេះ គណៈកម្មការជាន់ខ្ពស់ឥណ្ឌា បានទទួលស្គាល់ អំពីទំនាក់ទំនង រវាងការធ្វើយោធូបនីយកម្មរបស់ក្រុងប៉េកាំង ទៅលើច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ ជាមួយនឹងការចាត់ទុកកំពង់ផែ សម្រាប់នាវាតាមដានផ្កាយរណមរបស់ចិន Yuan Wang 5 ស្ថិតក្នុងប្រទេសស្រីលង្កា ក្លាយជាបញ្ហាផ្សេងៗទៀត»។
ក្រោយការធ្វើសមយុទ្ធយោធារបស់ចិន ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានសភាសហរដ្ឋអាមេរិក លោកស្រី Nancy Pelosi មកកាន់កោះតៃវ៉ាន់ កាលពីថ្ងៃទី២ ខែសីហា នោះ លោក អារីនដាម បាគឈី (Arindam Bagchi) អ្នកនាំពាក្យ ក្រសួងការបរទេសឥណ្ឌា បានបញ្ជាក់ ថា «យើងជំរុញឱ្យមានការអត់ធ្មត់ ចៀសវាងសកម្មភាពឯកតោភាគី សម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន ការបន្ថយភាពតានតឹង និង ការខិតខំប្រឹងប្រែង ដើម្បីរក្សាសន្តិភាព និង ស្ថិរភាពក្នុងតំបន់»។
ឥណ្ឌា តែងតែអនុវត្តតាម«គោលនយោបាយចិនតែមួយ»របស់ក្រុងញូវដេលី ចាប់តាំងពីប្រទេសអាស៊ីខាងត្បូងមួយនេះ បានទទួលស្គាល់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៤៩ រហូតមក។ ក្រៅពីកើតជម្លោះជាមួយគ្នា នៅក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៩៦២នោះ ប្រទេស ដែលមានប្រជាជនច្រើនជាងគេបំផុត នៅលើពិភពលោក ទាំង២នេះ ធ្លាប់ប៉ះទង្គិចគ្នាយ៉ាងបង្ហូរឈាម នៅជិតព្រំដែនភ្នំហិមពាន នៅក្នុងឆ្នាំ២០២០ ដោយបានបណ្តាលឱ្យកងទ័ពទាំងសងខាង ស្លាប់ និង របួស ជាច្រើននាក់៕
