ទីក្រុងប្រ៊ុចសែលស៍៖ បណ្ដាប្រទេស នៅតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា និង ទ្វីបអាហ្វ្រិក មានតម្រូវការគ្រាប់ធញ្ញជាតិយ៉ាងច្រើន មកពីប្រទេសអ៊ុយក្រែន ព្រោះវាជាអាហារដ៏សំខាន់របស់ពួកគេ ប៉ុន្ដែឥឡូវ ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន បានសម្រេចបញ្ជាឲ្យផ្អាកនូវកិច្ចព្រមព្រៀងនាំចេញតាមសមុទ្រខ្មៅ ទើបប្រមុខអង្គការសហប្រជាជាតិ និង ប្រធានគោលនយោបាយរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ចាត់ទុកជាការបង្កឲ្យមានវិបត្ដិស្បៀងអាហារដ៏ធំបំផុត នៅលើពិភពលោក។
សារព័ត៌មានអារ៉ាប់អន្ដរជាតិ Alarabiya News បានចេញផ្សាយ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២០ ខែកក្កដា ថា លោក ចូសេប ប័ររ៉ែល (Josep Borrell) ប្រធានគោលនយោបាយការបរទេសរបស់សហភាពអឺរ៉ុប បានបញ្ជាក់ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ នេះ ថា រុស្ស៊ី ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវ ចំពោះវិបត្តិការផ្គត់ផ្គង់ស្បៀងអាហារដ៏ធំរបស់ពិភពលោក។ វិមានក្រឹមឡាំង បានប្រកាស ថា រដ្ឋាភិបាលក្រុងមូស្គូ នឹងផ្អាកដំណើរកិច្ចព្រមព្រៀង ជាមួយនឹងក្រុងកៀវ សម្រាប់ការនាំចេញគ្រាប់ធញ្ញជាតិរបស់អ៊ុយក្រែន តាមច្រកសមុទ្រខ្មៅ។
ប្រមុខការទូតសហភាពអឺរ៉ុប រូបនេះ បានថ្លែង ទៅកាន់ក្រុមអ្នកកាសែត នៅមុនកិច្ចប្រជុំក្រុមរដ្ឋមន្ដ្រីការបរទេសសហភាពអឺរ៉ុប ថា «អ្វីដែលយើងដឹងរួចមកហើយនោះ ត្រង់ថា សកម្មភាពរបស់រុស្ស៊ី នឹងបង្កើតឲ្យមានវិបត្តិស្បៀងអាហារដ៏ធំបំផុតមួយ នៅលើពិភពលោក..។ ស្របគ្នាដែរ លោកប្រមុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ក៏បានសម្ដែងនូវការសោកស្ដាយយ៉ាងខ្លាំង ចំពោះការសម្រេចចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងមូស្គូ ជុំវិញការដកខ្លួន ចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។
ក្រុមមន្ដ្រីរបស់វិមានក្រឹមឡាំង បាបញ្ជាក់ កាលពីថ្ងៃអង្គារ (ទី១៨ ខែកក្កដា) ថា ក្រុងមូស្គូ នឹងផ្អាកចូលរួម នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងមួយនឹងក្រុងកៀវ ដែលបានអនុញ្ញាតឲ្យអ៊ុយក្រែន មានលទ្ធភាពនាំគ្រាប់ធញ្ញជាតិ ចេញពីកំពង់ផែសមុទ្ររបស់ខ្លួន តាមសមុទ្រខ្មៅ ឆ្ពោះទៅកាន់តំបន់ជាច្រើនរបស់ពិភពលោក ដែលកំពុងតែប្រឈមមុខនឹងគ្រោះអត់ឃ្លាន។
កិច្ចព្រមព្រៀង ក្រោមការសម្របសម្រួលរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ និង តួកគី បានដោះស្រាយផលប៉ះពាល់ ដល់សន្តិសុខស្បៀងអាហាររបស់ពិភពលោក ក្រោយការផ្ទុះសង្គ្រាមរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងម៉ូស្គូ នៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន កាលពីឆ្នាំ២០២២។ ប៉ុន្ដែការសម្រេចចិត្តរបស់ក្រុងមូស្គូ នាពេលនេះ អាចនឹងធ្វើឱ្យតម្លៃគ្រាប់ធញ្ញជាតិ ហក់ឡើងខ្ពស់។
ពាណិជ្ជកម្ម
ក្រោយការបំផ្ទុះស្ពានគ្រីមៀ តភ្ជាប់ពីដីគោករបស់ប្រទេសរុស្ស៊ី ទៅកាន់ឧបទ្វីគ្រីមៀ ត្រឹមតែប៉ុន្មានម៉ោងមុននេះ រដ្ឋាភិបាលក្រុងមូស្គូ បានអះអាង ថា ការវាយប្រហារដោយដ្រូនសមុទ្ររបស់អ៊ុយក្រែន ជាសកម្មភាពភេរវកម្ម។ ដ្រូនសមុទ្រ បានវាយប្រហារ មកលើស្ពានគ្រីមៀ ឬ ស្ពាន Kerch កាលពីថ្ងៃចន្ទ ដោយបានបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់មនុស្ស ចំនួន៣នាក់ ដោយក្នុងនោះ ឪពុក និង ម្ដាយបានស្លាប់ ខណៈកូនស្រីបានរងរបួស។ ទន្ទឹមគ្នានេះ លោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី បានប្ដេជ្ញាសងសឹក ដោយយោធាតបតវិញ។
បើទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ រដ្ឋាភិបាលក្រុងមូស្គូ បានអះអាង ថា ការផ្អាកចូលរួមកិច្ចព្រមព្រៀងនាំចេញគ្រាប់ធញ្ញជាតិ ចេញពីសមុទ្រខ្មៅជាមួយនឹងអ៊ុយក្រែន មិនជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងការវាយប្រហារទៅលើស្ពាននេះទេ។
អង្គការសហប្រជាជាតិ និង តួកគី កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ បានធ្វើជាអាជ្ញាកណ្ដាល សម្របសម្រួលដល់ចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាប្រវត្តិសាស្ត្រជាមួយអ៊ុយក្រែន និង រុស្ស៊ី។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ បានជួយសម្រួល ដល់ការដឹកជញ្ជូនស្បៀងអាហារ និង ជីរបស់រុស្ស៊ី ទៅកាន់ទីផ្សាររបស់ពិភពលោក។
នៅត្រឹមតែប៉ុន្មានម៉ោង មុនពេលគំនិតផ្តួចផ្តើមគ្រាប់ធញ្ញជាតិសមុទ្រខ្មៅត្រូវផុតកំណត់នោះ លោក ឌីមីទ្រី ប៉េស្កូវ (Dmitry Peskov) អ្នកនាំពាក្យ វិមានក្រឹមឡាំង បានបញ្ជាក់ កាលពីថ្ងៃចន្ទ ថា «រុស្ស៊ី នឹងត្រឡប់មករកកិច្ចព្រមព្រៀងនេះភ្លាមៗ ប្រសិនបើការទាមទាររបស់ក្រុងមូស្គូ លើការនាំចេញ ត្រូវបានបំពេញ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនាំចេញគ្រាប់ធញ្ញជាតិ ចេញតាមសមុទ្រខ្មៅ ជាមួយនឹងអ៊ុយក្រែន នឹងលែងមានសុពលភាព នៅត្រឹមថ្ងៃចន្ទ ទី១៧ ខែកក្កដានេះ»។
លោក វ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡែនស្គី (Volodymyr Zelenskyy) ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន បានបញ្ជាក់ ថា ប្រទេសរបស់គាត់ បានរៀបចំបន្ដនូវការនាំចេញគ្រាប់ធញ្ញជាតិ ទៅកាន់ទីផ្សាររបស់ពិភពលោក។ ថ្វីបើគ្មានសហព័ន្ធន៍រុស្ស៊ី យ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏អ្វីៗត្រូវតែធ្វើ ព្រោះយើងអាចប្រើប្រាស់ច្រករបៀងសមុទ្រខ្មៅនេះបាន។ យើងមិនខ្លាចទេ។ យើងមានក្រុមហ៊ុន ដែលមានកប៉ាល់ បានមកតាមរកយើង។
គ្រាប់ធញ្ញជាតិ ជាង៣២លានតោន រួមមាន ពោត ស្រូវសាលី និង គ្រាប់ធញ្ញជាតិផ្សេងៗទៀត បានចេញពីអ៊ុយក្រែន ក្រោមការរៀបចំនេះ ដោយមានកប៉ាល់ បានចាកចេញពីអ៊ុយក្រែន កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ។ ប្រសិនបើមានករណីរាំងខ្ទប់ ដល់ការនាំចេញ ពីសមុទ្រខ្មៅ នឹងធ្វើឲ្យការចំណាយខ្ពស់ សម្រាប់គ្រាប់ធញ្ញជាតិ ព្រោះវាជាតម្រូវការដ៏សំខាន់បំផុត សម្រាប់អាហារ នៅក្នុងតាមបណ្ដាប្រទេស នៅតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា និង អាហ្វ្រិក។ ករណីនេះ នឹងធ្វើឱ្យប្រឈមនឹងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច កាន់តែអាក្រក់ឡើង ហើយសកម្មភាពបែបនេះ នឹងជំរុញឲ្យមនុស្សរាប់លាននាក់បន្ថែមទៀត នៅលើពិភពលោក ធ្លាក់ចូលទៅក្នុងភាពក្រីក្រ ឬ កង្វះខាតស្បៀងអាហារ៕
