យោងតាមសារព័ត៌មាន ABC News នៅថ្ងៃទី៣០ មេសានេះបានឲ្យដឹងថា នាវាល្បាតឥណ្ឌានេស៊ីមួយគ្រឿងត្រូវបានបើកបំបុកដោយនាវាឆ្មាំសមុទ្រវៀតណាម ខណៈដែលកងទ័ពជើងទឹកឥណ្ឌូនេស៊ីស្វែងរកការចាប់នាវានេសាទត្រីខុសច្បាប់វៀតណាម នៅក្នុងដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ នេះបើតាមកងទ័ពជើងទឹកឥណ្ឌូនេស៊ី។
ឥណ្ឌូនេស៊ីបានចោទប្រកាន់ឆ្មាំឆ្នេរសមុទ្ររបស់វៀតណាមថាបានបុកទូករបស់ខ្លួន ដើម្បីរារាំងទូកចម្បាំងរបស់ខ្លួនមិនឲ្យចាប់ទូកនេសាទខុសច្បាប់វៀតណាម ដែលជាកូនចៅរបស់ពួកគេ រីឯរដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌូនេស៊ីវិញ បានប្រកាសពីការឆ្លើយតបទៅនឹងទង្វើនេះដោយនឹងធ្វើការបាញ់ពន្លិចទូកនេសាទបរទេសទាំងអស់។
ក្រោយហេតុការណ៍នេះ ទីក្រុងចាកាតាបានកោះហៅឯកអគ្គរដ្ឋទូតវៀតណាមឲ្យចូលបំភ្លឺកាលពីថ្ងៃចន្ទ បន្ទាប់ពីកងទ័ពជើងទឹកឥណ្ឌូនេស៊ីបានឃាត់ខ្លួនអ្នកនេសាទត្រីវៀតណាម។
កងទ័ពជើងទឹកឥណ្ឌូនេស៊ីបាននិយាយថា នាវាឆ្មាំសមុទ្រវៀតណាមចំនួន ២គ្រឿងបានព្យាយាមរារាំងទូកកងទ័ពមិនឲ្យចុះចាប់នាវានសាទទាំងនោះ ដោយមិនតែប៉ុណ្ណោះនាវាឆ្មាំឆ្នេរវៀតណាមថែមទាំងបានបើកគៀ និងបុកទៅលើនាវាល្បាតឥណ្ឌូនេស៊ីថែមទៀតផង។
យ៉ាងហោចណាស់មានអ្នកនេសាទត្រីវៀតណាម ២នាក់បានលោតចូលទៅក្នុងទឹក ដើម្បីគេចចេញពីការចាប់ខ្លួន។ ក្រោយមក ពួកអ្នកទាំងពីរនោះត្រូវបានឆ្មាំសមុទ្រវៀតណាមមកជួយ និងគេចខ្លួនបាត់ស្រមោល។ នេះបើតាមកងទ័ពជើងទឹកឥណ្ឌូនេស៊ី។
យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍ធ្វើឡើងដោយវរសេនីយ៍ Yudo Margono ដែលជាមេបញ្ជាការប្រចាំកងនាវាចម្បាំងភាគខាងលិចរបស់ឥណ្ឌានេស៊ីបានឲ្យដឹងថា ទូកនេសាទវៀតណាមត្រូវបានស្ទាក់ដំណើរនៅក្នុងដែនទឹកឥណ្ឌូនេស៊ីនៅត្រង់ប្រជុំកោះណាទូណា ដែលស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងនៃសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ឥណ្ឌូនេស៊ីបានឃាត់ខ្លួនអ្នកនេសាទវៀតណាម ១២នាក់ពីទូកនេសាទ បន្ទាប់ពីទូកនោះបានលិចក្រោយពេលបុកគ្នា។
លោកម៉ាហ្គោណូបាននិយាយថា «អ្នកដែលត្រូវឃាត់ខ្លួនទាំងនោះត្រូវបានបញ្ជូនទៅកាន់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹក ដើម្បីធ្វើតាមនិតិវិធី»។ លោកថា ទីតាំងនៃការចាប់ខ្លួននោះគឺស្ថិតក្នុងដែនទឹកឥណ្ឌូនេស៊ី។ ប៉ុន្តែដែនទឹកនៅត្រង់នោះ ក៏វៀតណាមអះអាងថា ជាកម្មសិទ្ធរបស់ខ្លួនផងដែរ។
តំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង គឺជាដែនទឹកយុទ្ធសាស្ត្រដ៏មានសារៈសំខាន់មួយនៃមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលកំពុងអះអាងទាមទាររៀងៗខ្លួនលើភាពជាកម្មសិទ្ធ។ ប៉ុន្តែតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងបច្ចុប្បន្ននេះ ត្រូវបានចិនអះអាងលើភាពជាកម្មសិទ្ធធំជាងគេ ដែលយើងអាចនិយាយបានថា គឺជាដែនទឹកដែលចិនកំពុងតែវ៉ាងទីស្ទើរផ្តាច់មុខ។
ឥណ្ឌូនេស៊ីដែលជាប្រទេសជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខរៀងទីមួយខាងវិស័យយោធា ប្រចាំតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ធ្លាប់បានបាញ់ពន្លិចនាវានេសាទត្រីរាប់រយគ្រឿងមកហើយ ឲ្យតែនាវាទាំងនោះចូលមកដោយខុសច្បាប់ ដែលភាគច្រើនមកពីវៀតណាម ហ្វីលីពីន ចិន និងបណ្តាប្រទេសផ្សេងទៀតចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៤មក ដែលនេះជាផ្នែកមួយនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងពង្រីកដែនទឹករបស់ខ្លួន។
កាលពីឆ្នាំ ២០១៧ ឥណ្ឌូនេស៊ីបានដាក់ឈ្មោះសារជាថ្មីទៅលើដែនទឹកភាគខាងជើងថាជាសមុទ្រណាទូណា ដែលញ៉ាំងឲ្យទីក្រុងប៉េកាំងផ្ទុះកំហឹងជាខ្លាំង ខណៈដែលចិនកំពុងតែស្វែងរកការពង្រីកដែនទឹកក្នុងតំបន់នេះ។
ថ្វីត្បិតតែចិន និងឥណ្ឌូនេស៊ីពុំមានជម្លោះជាមួយគ្នាក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែទីក្រុងប៉េកាំងកំពុងស្វែងរកការពង្រីកដែនទឹកចាប់ពីកោះណាទូណា ដែលជាតំបន់មួយត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិថា ជាតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ី។
បច្ចុប្បន្ននេះ តំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងកំពុងមានការប្រទាញប្រទង់គ្នាកាន់តែខ្លាំង ខណៈដែលបណ្តាប្រទេសនៅក្បែរខាងកំពុងតែពង្រីកឥទ្ធិពលនៅក្នុងតំបន់នេះ។ សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជាមហាអំណាចនៅលើពិភពលោកកំពុងតាមដានហេតុការណ៍នេះយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់។ ជាមួយគ្នានេះ ប្រទេសមហាអំណាចមួយនេះក៏បានបញ្ចេញឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនគ្របដណ្តប់តំបន់ដ៏ធំមួយនេះផងដែរក្រោមការធ្វើនាវាចរណ៍ដោយសេរី ដែលបញ្ជាក់ថា តំបន់នេះមិនមែនជាកម្មសិទ្ធរបស់អ្នកណាទេ ប៉ុន្តែវាជាតំបន់អន្តរជាតិ អ្នកណាក៏មានសិទ្ធធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់បានដែរ។ វត្តមានរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកពុំមានគំនិតអាក្រក់ចង់បានផលប្រយោជន៍ពីតំបន់នោះទេ ប៉ុន្តែហេតុតផលចម្បងគឺអាមេរិកចង់ឲ្យចិនរក្សាភាពស្ងប់ស្ងាត់ កុំបង្កហេតុ និងកុំវ៉ាងទី។ ទីក្រុងប៉េកាំងបានបង្កើតមូលដ្ឋានយោធាដ៏សម្បើមនៅលើប្រជុំកោះប៉ារ៉ាស៊ែល និងកំពុងបង្កើតទីក្រុងកោះថែមទៀតផង។
ចំណែកវៀតណាមវិញ ត្រូវបានគេរាយការណ៍ថា បានកសាងកោះចំនួន ១០នៅតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង ប៉ុន្តែវៀតណាមមិនត្រូវបានគេរិះគន់ខ្លាំងដូចចិននោះទេ។ ចំណែកឥណ្ឌូនេស៊ីវិញ បានប្រកាសពីគម្រោងពង្រីកដែនទឹក ៤០គីឡូម៉ែត្រនៅក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង។ រីឯហ្វីលីពីនឯណោះវិញ បានអះអាងលើភាពជាកម្មសិទ្ធរបស់ខ្លួនកាន់តែខ្លាំងណាស់ដែរ តាមរយៈការបង្កើតផ្លូវហោះហើរនៅលើកោះផាកអាសាស្ថិតនៅសមុទ្រហ្វីលីពីនខាងលិច ឬសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ហ្វីលីពីនគម្រាមថា បើចិនបន្តបញ្ជូននាវាចម្បាំងទៅជិតកោះនោះខ្លួននឹងបញ្ជូនទ័ពធ្វើសង្គ្រាមក្រោមបេសកកម្មអត្តឃាត ក្រោយពីប្រទេសនេះប្រទះឃើញនាវាចម្បាំងចិនជិត ៣០០គ្រឿង។
អ្នកវិភាគមើលឃើញថា តំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងកំពុងស្ថិតក្នុងហានិភ័យមួយ ដែលអាចបង្កទៅជាសង្គ្រាមនាពេលខាងមុខ ខណៈដែលបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនដែលកំពុងមានជម្លោះដូចជាវៀតណាម ហ្វីលីពីន ឥណ្ឌូនេស៊ីកំពុងយកអាមេរិកជាខែល ដើម្បីការពារពួកគេនៅក្នុងតំបន់នេះប្រឆាំងទីក្រុងប៉េកាំង៕
ឥណ្ឌានេស៊ីតម្លើងធ្មង់ដាក់វៀតណាមនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង បន្ទាប់ពីអ្នកនេសាទវៀតណាមត្រូវបានចោទថារំលោភចូលដែនទឹករបស់ខ្លួន
យោងតាមសារព័ត៌មាន ABC News នៅថ្ងៃទី៣០ មេសានេះបានឲ្យដឹងថា នាវាល្បាតឥណ្ឌានេស៊ីមួយគ្រឿងត្រូវបានបើកបំបុកដោយនាវាឆ្មាំសមុទ្រវៀតណាម ខណៈដែលកងទ័ពជើងទឹកឥណ្ឌូនេស៊ីស្វែងរកការចាប់នាវានេសាទត្រីខុសច្បាប់វៀតណាម នៅក្នុងដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ នេះបើតាមកងទ័ពជើងទឹកឥណ្ឌូនេស៊ី។
ឥណ្ឌូនេស៊ីបានចោទប្រកាន់ឆ្មាំឆ្នេរសមុទ្ររបស់វៀតណាមថាបានបុកទូករបស់ខ្លួន ដើម្បីរារាំងទូកចម្បាំងរបស់ខ្លួនមិនឲ្យចាប់ទូកនេសាទខុសច្បាប់វៀតណាម ដែលជាកូនចៅរបស់ពួកគេ រីឯរដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌូនេស៊ីវិញ បានប្រកាសពីការឆ្លើយតបទៅនឹងទង្វើនេះដោយនឹងធ្វើការបាញ់ពន្លិចទូកនេសាទបរទេសទាំងអស់។
ក្រោយហេតុការណ៍នេះ ទីក្រុងចាកាតាបានកោះហៅឯកអគ្គរដ្ឋទូតវៀតណាមឲ្យចូលបំភ្លឺកាលពីថ្ងៃចន្ទ បន្ទាប់ពីកងទ័ពជើងទឹកឥណ្ឌូនេស៊ីបានឃាត់ខ្លួនអ្នកនេសាទត្រីវៀតណាម។
កងទ័ពជើងទឹកឥណ្ឌូនេស៊ីបាននិយាយថា នាវាឆ្មាំសមុទ្រវៀតណាមចំនួន ២គ្រឿងបានព្យាយាមរារាំងទូកកងទ័ពមិនឲ្យចុះចាប់នាវានសាទទាំងនោះ ដោយមិនតែប៉ុណ្ណោះនាវាឆ្មាំឆ្នេរវៀតណាមថែមទាំងបានបើកគៀ និងបុកទៅលើនាវាល្បាតឥណ្ឌូនេស៊ីថែមទៀតផង។
យ៉ាងហោចណាស់មានអ្នកនេសាទត្រីវៀតណាម ២នាក់បានលោតចូលទៅក្នុងទឹក ដើម្បីគេចចេញពីការចាប់ខ្លួន។ ក្រោយមក ពួកអ្នកទាំងពីរនោះត្រូវបានឆ្មាំសមុទ្រវៀតណាមមកជួយ និងគេចខ្លួនបាត់ស្រមោល។ នេះបើតាមកងទ័ពជើងទឹកឥណ្ឌូនេស៊ី។
យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍ធ្វើឡើងដោយវរសេនីយ៍ Yudo Margono ដែលជាមេបញ្ជាការប្រចាំកងនាវាចម្បាំងភាគខាងលិចរបស់ឥណ្ឌានេស៊ីបានឲ្យដឹងថា ទូកនេសាទវៀតណាមត្រូវបានស្ទាក់ដំណើរនៅក្នុងដែនទឹកឥណ្ឌូនេស៊ីនៅត្រង់ប្រជុំកោះណាទូណា ដែលស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងនៃសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ឥណ្ឌូនេស៊ីបានឃាត់ខ្លួនអ្នកនេសាទវៀតណាម ១២នាក់ពីទូកនេសាទ បន្ទាប់ពីទូកនោះបានលិចក្រោយពេលបុកគ្នា។
លោកម៉ាហ្គោណូបាននិយាយថា «អ្នកដែលត្រូវឃាត់ខ្លួនទាំងនោះត្រូវបានបញ្ជូនទៅកាន់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹក ដើម្បីធ្វើតាមនិតិវិធី»។ លោកថា ទីតាំងនៃការចាប់ខ្លួននោះគឺស្ថិតក្នុងដែនទឹកឥណ្ឌូនេស៊ី។ ប៉ុន្តែដែនទឹកនៅត្រង់នោះ ក៏វៀតណាមអះអាងថា ជាកម្មសិទ្ធរបស់ខ្លួនផងដែរ។
តំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង គឺជាដែនទឹកយុទ្ធសាស្ត្រដ៏មានសារៈសំខាន់មួយនៃមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលកំពុងអះអាងទាមទាររៀងៗខ្លួនលើភាពជាកម្មសិទ្ធ។ ប៉ុន្តែតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងបច្ចុប្បន្ននេះ ត្រូវបានចិនអះអាងលើភាពជាកម្មសិទ្ធធំជាងគេ ដែលយើងអាចនិយាយបានថា គឺជាដែនទឹកដែលចិនកំពុងតែវ៉ាងទីស្ទើរផ្តាច់មុខ។
ឥណ្ឌូនេស៊ីដែលជាប្រទេសជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខរៀងទីមួយខាងវិស័យយោធា ប្រចាំតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ធ្លាប់បានបាញ់ពន្លិចនាវានេសាទត្រីរាប់រយគ្រឿងមកហើយ ឲ្យតែនាវាទាំងនោះចូលមកដោយខុសច្បាប់ ដែលភាគច្រើនមកពីវៀតណាម ហ្វីលីពីន ចិន និងបណ្តាប្រទេសផ្សេងទៀតចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៤មក ដែលនេះជាផ្នែកមួយនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងពង្រីកដែនទឹករបស់ខ្លួន។
កាលពីឆ្នាំ ២០១៧ ឥណ្ឌូនេស៊ីបានដាក់ឈ្មោះសារជាថ្មីទៅលើដែនទឹកភាគខាងជើងថាជាសមុទ្រណាទូណា ដែលញ៉ាំងឲ្យទីក្រុងប៉េកាំងផ្ទុះកំហឹងជាខ្លាំង ខណៈដែលចិនកំពុងតែស្វែងរកការពង្រីកដែនទឹកក្នុងតំបន់នេះ។
ថ្វីត្បិតតែចិន និងឥណ្ឌូនេស៊ីពុំមានជម្លោះជាមួយគ្នាក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែទីក្រុងប៉េកាំងកំពុងស្វែងរកការពង្រីកដែនទឹកចាប់ពីកោះណាទូណា ដែលជាតំបន់មួយត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិថា ជាតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ី។
បច្ចុប្បន្ននេះ តំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងកំពុងមានការប្រទាញប្រទង់គ្នាកាន់តែខ្លាំង ខណៈដែលបណ្តាប្រទេសនៅក្បែរខាងកំពុងតែពង្រីកឥទ្ធិពលនៅក្នុងតំបន់នេះ។ សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជាមហាអំណាចនៅលើពិភពលោកកំពុងតាមដានហេតុការណ៍នេះយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់។ ជាមួយគ្នានេះ ប្រទេសមហាអំណាចមួយនេះក៏បានបញ្ចេញឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនគ្របដណ្តប់តំបន់ដ៏ធំមួយនេះផងដែរក្រោមការធ្វើនាវាចរណ៍ដោយសេរី ដែលបញ្ជាក់ថា តំបន់នេះមិនមែនជាកម្មសិទ្ធរបស់អ្នកណាទេ ប៉ុន្តែវាជាតំបន់អន្តរជាតិ អ្នកណាក៏មានសិទ្ធធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់បានដែរ។ វត្តមានរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកពុំមានគំនិតអាក្រក់ចង់បានផលប្រយោជន៍ពីតំបន់នោះទេ ប៉ុន្តែហេតុតផលចម្បងគឺអាមេរិកចង់ឲ្យចិនរក្សាភាពស្ងប់ស្ងាត់ កុំបង្កហេតុ និងកុំវ៉ាងទី។ ទីក្រុងប៉េកាំងបានបង្កើតមូលដ្ឋានយោធាដ៏សម្បើមនៅលើប្រជុំកោះប៉ារ៉ាស៊ែល និងកំពុងបង្កើតទីក្រុងកោះថែមទៀតផង។
ចំណែកវៀតណាមវិញ ត្រូវបានគេរាយការណ៍ថា បានកសាងកោះចំនួន ១០នៅតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង ប៉ុន្តែវៀតណាមមិនត្រូវបានគេរិះគន់ខ្លាំងដូចចិននោះទេ។ ចំណែកឥណ្ឌូនេស៊ីវិញ បានប្រកាសពីគម្រោងពង្រីកដែនទឹក ៤០គីឡូម៉ែត្រនៅក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង។ រីឯហ្វីលីពីនឯណោះវិញ បានអះអាងលើភាពជាកម្មសិទ្ធរបស់ខ្លួនកាន់តែខ្លាំងណាស់ដែរ តាមរយៈការបង្កើតផ្លូវហោះហើរនៅលើកោះផាកអាសាស្ថិតនៅសមុទ្រហ្វីលីពីនខាងលិច ឬសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ហ្វីលីពីនគម្រាមថា បើចិនបន្តបញ្ជូននាវាចម្បាំងទៅជិតកោះនោះខ្លួននឹងបញ្ជូនទ័ពធ្វើសង្គ្រាមក្រោមបេសកកម្មអត្តឃាត ក្រោយពីប្រទេសនេះប្រទះឃើញនាវាចម្បាំងចិនជិត ៣០០គ្រឿង។
អ្នកវិភាគមើលឃើញថា តំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងកំពុងស្ថិតក្នុងហានិភ័យមួយ ដែលអាចបង្កទៅជាសង្គ្រាមនាពេលខាងមុខ ខណៈដែលបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនដែលកំពុងមានជម្លោះដូចជាវៀតណាម ហ្វីលីពីន ឥណ្ឌូនេស៊ីកំពុងយកអាមេរិកជាខែល ដើម្បីការពារពួកគេនៅក្នុងតំបន់នេះប្រឆាំងទីក្រុងប៉េកាំង៕
