តើបងធំទាំងនោះពិតជាខ្លាំងក្លាដូចដែលបានបង្ហាញសព្វាវុធដែរឬទេ?
. តើប្រទេសណាខ្លះជាប់ចំណាត់ថ្នាក់សេដ្ឋកិច្ច និងយោធា ក្នុងលំដាប់ លេខ១នៅអាស៊ាន?
. កម្ពុជាជាប់លេខប៉ុន្មានក្នុងអាស៊ាន?
គ្រប់គ្នាដឹកហើយថា ប្រទេសនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន ឬអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែល មានចំនួន ១០ ប្រទេសដែលក្នុងនោះរួមមាន៖ ឥណ្ឌូនេស៊ី វៀតណាម ថៃ ម៉ាឡេស៊ី មីយ៉ាន់ម៉ា ហ្វីលីពីន សិង្ហបុរី កម្ពុជា ឡាវ និងប្រ៊ុយណេ គឺជា ប្រទេសក្នុងតំបន់មួយដែលកំពុងមានការរីកចម្រើនយ៉ាងខ្លាំងក្លាបើទោះបី ប្រទេសទាំង១០នោះមិនទាន់រីកចម្រើនព្រមៗគ្នាក៏ដោយ។
ប្រជាជាតិនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍នេះមានប្រជាជនសរុបប្រមាណជាង៦០០លាននាក់ ហើយ មានសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើនដែលមានចំណូល GDP ក្នុង ចន្លោះ៥% ដល់ ៧% ដែលជា តំបន់មួយមិនអាចធ្វើឲ្យបណ្តាប្រទេសធំៗ និង មហាអំណាចមើលរំលងបានឡើយ។
ពិតមែនហើយមហាអំណាចធំៗដូចជាអាមេរិក ចិន រុស្សី និង សហគមន៍ អឺរ៉ុប ក្រៅពីចាត់ទុកតំបន់អាស៊ានជាភូមិសាស្ត្រយ៉ាងល្អក៏ដោយ តែប្រទេស ទាំងនេះក៏ត្រូវបានសហរដ្ឋ អាមេរិកព្យាយាមឲ្យអាស៊ានបង្កើតសម្ព័ន្ធ មិត្ត យោធាមួយឈ្មោះថា SEATO ក្នុងគោលបំណងកៀងគរអាស៊ានឲ្យចូលប្រកួត ប្រជែងអំណាចបែបយោធា។ ប៉ុន្តែអង្គការនេះមិនត្រូវបានអាស៊ាន ចាប់អារម្មណ៍ និងបន្តជីវិតឡើយនោះដោយសារតែលក្ខន្តិកៈអាស៊ានមិន ចង់លូកលាន់ ឬឲ្យបណ្តាប្រទេសមហាអំណាចអូសដៃចូលការជួញសង្គ្រាម នោះឡើយ។ អាស៊ានបានចង សម្ព័ន្ធគ្នាផ្តោតលើការធ្វើពាណិជ្ជកម្មឲ្យតំបន់ មួយខ្លាំង។ នេះជានយោបាយដ៏ឆ្លាតវៃមួយរបស់អាស៊ានខណៈសេដ្ឋកិច្ច របស់ពួកគេពុំទាន់ខ្លាំងក្លាឲ្យស្មើប្រទេសមហា អំណាច។ ដូច្នេះពួកគេមិនចង់ ជួយសង្គ្រាម ឬដាក់ខ្លួនជាឧបករណ៍ឲ្យប្រទេសមហាអំណាចយកទៅប្រើ ប្រាស់ឡើយ។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយថ្វីដ្បិតតែអាស៊ានមិនចង់បង្កើតនូវសម្ព័ន្ធ ភាពយោធាជាចំហក៏ដោយ ចុះក៏បណ្តាប្រទេសនីមួយៗតែងតែគិតគូរពី វិស័យយោធាស្របគ្នានឹងការរីកចម្រើនលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ប្រទេស របស់ខ្លួនរៀងៗខ្លួនដែរ។
សូមចុចទីនេះដើម្បីអានបន្ត...
. តើប្រទេសណាខ្លះជាប់ចំណាត់ថ្នាក់សេដ្ឋកិច្ច និងយោធា ក្នុងលំដាប់ លេខ១នៅអាស៊ាន?
. កម្ពុជាជាប់លេខប៉ុន្មានក្នុងអាស៊ាន?
គ្រប់គ្នាដឹកហើយថា ប្រទេសនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន ឬអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែល មានចំនួន ១០ ប្រទេសដែលក្នុងនោះរួមមាន៖ ឥណ្ឌូនេស៊ី វៀតណាម ថៃ ម៉ាឡេស៊ី មីយ៉ាន់ម៉ា ហ្វីលីពីន សិង្ហបុរី កម្ពុជា ឡាវ និងប្រ៊ុយណេ គឺជា ប្រទេសក្នុងតំបន់មួយដែលកំពុងមានការរីកចម្រើនយ៉ាងខ្លាំងក្លាបើទោះបី ប្រទេសទាំង១០នោះមិនទាន់រីកចម្រើនព្រមៗគ្នាក៏ដោយ។
ប្រជាជាតិនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍នេះមានប្រជាជនសរុបប្រមាណជាង៦០០លាននាក់ ហើយ មានសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើនដែលមានចំណូល GDP ក្នុង ចន្លោះ៥% ដល់ ៧% ដែលជា តំបន់មួយមិនអាចធ្វើឲ្យបណ្តាប្រទេសធំៗ និង មហាអំណាចមើលរំលងបានឡើយ។
ពិតមែនហើយមហាអំណាចធំៗដូចជាអាមេរិក ចិន រុស្សី និង សហគមន៍ អឺរ៉ុប ក្រៅពីចាត់ទុកតំបន់អាស៊ានជាភូមិសាស្ត្រយ៉ាងល្អក៏ដោយ តែប្រទេស ទាំងនេះក៏ត្រូវបានសហរដ្ឋ អាមេរិកព្យាយាមឲ្យអាស៊ានបង្កើតសម្ព័ន្ធ មិត្ត យោធាមួយឈ្មោះថា SEATO ក្នុងគោលបំណងកៀងគរអាស៊ានឲ្យចូលប្រកួត ប្រជែងអំណាចបែបយោធា។ ប៉ុន្តែអង្គការនេះមិនត្រូវបានអាស៊ាន ចាប់អារម្មណ៍ និងបន្តជីវិតឡើយនោះដោយសារតែលក្ខន្តិកៈអាស៊ានមិន ចង់លូកលាន់ ឬឲ្យបណ្តាប្រទេសមហាអំណាចអូសដៃចូលការជួញសង្គ្រាម នោះឡើយ។ អាស៊ានបានចង សម្ព័ន្ធគ្នាផ្តោតលើការធ្វើពាណិជ្ជកម្មឲ្យតំបន់ មួយខ្លាំង។ នេះជានយោបាយដ៏ឆ្លាតវៃមួយរបស់អាស៊ានខណៈសេដ្ឋកិច្ច របស់ពួកគេពុំទាន់ខ្លាំងក្លាឲ្យស្មើប្រទេសមហា អំណាច។ ដូច្នេះពួកគេមិនចង់ ជួយសង្គ្រាម ឬដាក់ខ្លួនជាឧបករណ៍ឲ្យប្រទេសមហាអំណាចយកទៅប្រើ ប្រាស់ឡើយ។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយថ្វីដ្បិតតែអាស៊ានមិនចង់បង្កើតនូវសម្ព័ន្ធ ភាពយោធាជាចំហក៏ដោយ ចុះក៏បណ្តាប្រទេសនីមួយៗតែងតែគិតគូរពី វិស័យយោធាស្របគ្នានឹងការរីកចម្រើនលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ប្រទេស របស់ខ្លួនរៀងៗខ្លួនដែរ។
សូមចុចទីនេះដើម្បីអានបន្ត...
